به نقل از روزنامه آگاه، سهمیه سکه‌ای است با دورو که یک‌روی آن نشان از بی‌عدالتی و امتیاز برخی افراد در یک مسابقه علمی دارد اما روی دیگر ایجاد فرصتی را نشان می‌دهد برای افرادی که امکانات کمتری نسبت به دیگر رقبای خود دارند. وقتی صحبت از سهمیه می‌شود شاید ذهن کنکوری‌ها فقط به سمت سهمیه ایثارگران و جانبازان برود ولی سهمیه‌های دیگری هم مانند مناطق محروم و حوادث هم وجود دارد.
کنکور سراسری است؛ اما برخلاف اسمش امکانات و فرصت‌های همه داوطلبان به‌طور یکسان و سراسری توزیع نشده است. سوالات برای همه آنهایی که در کپر درس‌خوانده باشند یا در مدارس هوشمند، یکی است که این عادلانه به نظر نمی‌رسد. برای کم‌کردن این تبعیض و کاستن از نابرابری در کنکور، دانش‌آموزان مناطق محروم و همچنین فرزندان رزمندگان و جانبازان فرصت بیشتری برای قبولی در دانشگاه داشته باشند. آنهایی که در دوره تحصیل از کتاب یا نعمت حضور پدر محروم بودند بتوانند در این ماراتن بزرگ به دیگران برسند.
هرگز نمی‌توان منکر تأثیر سهمیه‌ها در کنکور شد و حتی برخی از داوطلبان سخت‌کوش معتقدند اعمال سهمیه‌ها در کنکور منصفانه نیست. شاید حق با آنها باشد ولی نبود سهمیه برای برخی دیگر از داوطلبان هم نادیده‌گرفتن حق آنهاست. به هر روی همه این موارد قبل از تصویب سهمیه‌ها در نظر گرفته شد و اکنون به‌صورت قانون درآمده و اجرایی‌شدن آن قطعی است. اما به نظر می‌رسد در مورد سهمیه ایثارگران بیش از حدی که هست، تأثیرگذار نشان داده می‌شود. آیا امکان دارد مانند ادعایی که در فضای مجازی به‌صورت یک ویدئو منتشر شده است، داوطلبی فقط با داشتن سهمیه ایثارگری با درصدهای صفر و حتی منفی در رشته‌هایی مانند دندانپزشکی قبول شود؟ قطعاً نه! در ادامه توضیح می‌دهیم چرا ممکن نیست.
این سهمیه را به سه نوع تقسیم می‌کنیم تا درک آن راحت‌تر شود.
۱- سهمیه ایثارگران بالای ۲۵ درصد: این سهمیه به جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنها، همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثر و آزادگان و همسر و فرزندان آنها تعلق می‌گیرد. در مورد نحوه اعمال این سهمیه می‌توان گفت که رتبه کشوری داوطلبان دارنده سهمیه ایثارگری ۲۵ درصد، تقسیم بر ۲۰ تا ۴۰ می‌شود.
۲- سهمیه ایثارگران: این سهمیه به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنها و نیز همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه اختصاص دارد. تأثیر این سهمیه بسیار کمتر از سهمیه ۲۵ درصدی است، به‌نحوی‌که رتبه کشوری داوطلبان دارای سهمیه پنج‌درصدی تقسیم بر ۲ تا ۵ می‌شود.
۳- سهمیه رزمندگان: این سهمیه به رزمندگان بسیجی، رزمندگان ستاد کل نیروهای مسلح و جهادگران جهاد کشاورزی با شرط اینکه حداقل ۶ ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه را داشته باشند تعلق می‌گیرد. دسته دومی که شامل سهمیه رزمندگان می‌شوند، داوطلبانی هستند که بیش از ۶ ماه در زمان جنگ به‌صورت داوطلبانه تحت عنوان سرباز یا نیروی کادری خدمت کرده‌اند. برای این دسته افراد رتبه کشوری بر عدد ۱۵ تقسیم می‌شود.
فقط چند قدم جلوتر
سهمیه ایثارگران تنها در صورتی به داوطلبان تعلق می‌گیرد که آن داوطلب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد را کسب کند. این حدنصاب برای سهمیه رزمندگان ۷۵ درصد است؛ یعنی درصورتی داوطلب می‌تواند از سهمیه رزمندگان استفاده کند که دستکم ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در آن رشته کنکور را کسب کرده باشد؛ بنابراین فقط در صورتی ممکن است داوطلبی با نمرات صفر درصد فلان و منفی ۲ بهمان در رشته قبول شود که آخرین فرد قبول شده در این رشته فقط ۳۵ درصد از او جلوتر باشد. این فاصله در رشته‌هایی مانند دندانپزشکی کمتر می‌شود طوری که اگر داوطلب نتواند ۸۰ درصد آخرین فرد قبول‌شده در دندانپزشکی را کسب کند، سهمیه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت. به همین دلیل نمی‌شود تنها با داشتن سهمیه ایثارگری یا جانبازی با نمرات افتضاح در کنکور به‌پای داوطلبان سخت‌کوش و درس‌خوان رسید. به بیان خودمانی، سهمیه جبهه و جنگ فقط کنکوری‌هایی را که ۲۰ درصد از قبول‌شدگان آن رشته عقب هستند، جلو می‌اندازد تا به‌پای رقبای خود برسند. اگر این فاصله بیشتر باشد، سهمیه‌ای به آن داوطلب تعلق نمی‌گیرد هرچند بالاترین امتیاز ایثارگری را داشته باشد.
میزان تاثیر هر سهمیه و شرایط لحاظ‌شدن برای داوطلبانی که حدنصاب لازم نوشته شده در دفترچه کنکور سراسری در سال تحصیلی ۱۴۰۴ را برای اعمال آن سهمیه کسب کردند، به‌طور کامل توضیح داده شده است.> نظری دبیر خبرگزاری مهر: البته استفاده از سهمیه ایثارگران و رزمندگان محدودیت‌های دیگری هم دارد. هر داوطلبی فقط یک‌بار می‌تواند از سهمیه ایثارگران برای هر مقطع تحصیلی استفاده کند؛ یعنی اگر داوطلبی یک‌بار از سهمیه برای تحصیل در مقطع لیسانس استفاده کرده، اگر بار دیگر بخواهد در رشته دیگری لیسانس را بگیرد نمی‌تواند از این سهمیه استفاده کند. همچنین اگر داوطلبی از سهمیه ایثارگری استفاده کند؛ یعنی انتخاب رشته کند و در کنکور پذیرفته شود، اما به هر علتی از رشته‌اش انصراف دهد و بار دیگر در کنکور شرکت کند نمی‌تواند از سهمیه ایثارگری استفاده کند.
سهمیه‌های مؤثر در انتخاب رشته کنکور
ایثارگران ۲۵ درصد کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد
ایثارگران ۵ درصد کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد
رزمندگان کسب حداقل ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد
خانواده شهدا ظرفیت این سهمیه براساس جمعیت شرکت‌کنندگان در سهمیه خانواده شهدا نسبت به جمعیت کل شرکت‌کنندگان تعیین می‌شود.
بهیاران کسب حدنصاب ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد
مناطق سیل‌زده کسب حداقل ۸۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد و در رشته‌های پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی کسب حدنصاب ۸۵ درصد گزینش آزاد
منبع: خبرگزاری مهر
