در کنکور سراسری سهمیه‌های مختلف از جمله سهمیه مناطق، سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا، سهمیه مناطق محروم، سهمیه داوطلبان آزمون سراسری در مناطق درگیر بلایای طبیعی (سیل، زلزله و…) و سهمیه داوطلبان شهرستان‌های جنوب استان کرمان (جیرفت، عنبرآباد، کهنوج، رودبار جنوب، قلعه گنج و منوجان) و شهرستان بشاگرد در استان هرمزگان و سهمیه داوطلبان شهرستان ابوموسی در استان هرمزگان اعمال می‌شود.
تمامی استفاده کنندگان از سهمیه باید تعهداتی نیز بدهند که پس از پایان تحصیلات آن تعهدات اجرایی می‌شود.
با برگزاری هر کنکور و در زمان انتخاب رشته این شبهه مطرح می‌شود که سهمیه موجب می‌شود هر داوطلبی با هر نمره و ترازی در رشته‌های پرطرفدار مانند پزشکی پذیرفته شود در صورتی که این موضوع ناشی از عدم آگاهی از قوانین است.
براساس قانون هر فرد دارای سهمیه برای قبولی در هر کدرشته محل باید حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده گزینش آزاد در آن کدرشته محل را کسب کند.
جزئیات سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواد شهدا در کنکور سراسری
سهمیه ۲۵ درصد ایثارگران شامل: «همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران»، «آزادگان و همسر و فرزندان آنان»، «جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان» است. ۲۵ درصد از ظرفیت هر کدرشته محل به این سهمیه اختصاص می‌یابد.
سهمیه ۵ درصد ایثارگران شامل: «جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسران و فرزندان آنان» و «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه» است. ۵ درصد از ظرفیت هر کدرشته محل به این سهمیه اختصاص می‌یابد.
ایثارگران (اعم از ایثارگران مشمول ظرفیت ۲۵ درصدی و یا ۵ درصدی) برای قبولی در هر کدرشته محل، باید حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده گزینش آزاد در آن کدرشته محل را کسب کنند.
سهمیه رزمندگان شامل رزمندگان (با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه) است. حدنصاب نمره برای این داوطلبان ۷۵ درصد نمره گزینش آزاد در کدرشته محل مورد نظر است.
سهمیه خانواده شهدا شامل: پدر، مادر، خواهر و برادر شهید است.
داوطلبان سهمیه ایثارگران، علاوه بر سهمیه ایثارگران همانند سایر داوطلبان در سهمیه منطقه خود نیز گزینش می‌شوند و سهمیه مناطق آنها نیز در کارنامه ملاک انتخاب رشته درج می‌شود.
داوطلبان شاهد و ایثارگر آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ برای بهره مندی از شهریه تحصیلی دانشگاه‌ها (موضوع آئین نامه اجرایی ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوبه هیأت وزیران و مصوبات کارگروه ماده ۳ آئین نامه مذکور) نسبت به انتخاب دانشگاه، رشته و مقاطع تحصیلی به شرح زیر اقدام کنند:
الف) همه رشته‌های مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته دوره‌های نوبت دوم دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارتخانه‌های علوم و بهداشت.
ب) همه رشته‌های مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه، دانشکده‌ها و مراکز آموزش عالی فنی و حرفه‌ای.
ج) همه رشته‌های مقاطع کاردانی و کارشناسی با آزمون دانشگاه آزاد اسلامی.
د) همه رشته‌های مقطع کارشناسی دانشگاه پردیس علوم پزشکی تحت پوشش وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی (پرداخت شهریه در سقف ریالی دانشگاه آزاد اسلامی.)
ه) رشته‌های گردشگری و هتلداری مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی.
و) همه رشته‌های مقاطع ارشد پیوسته و دکتری حرفه‌ای همه دانشگاه‌ها.
توضیح: سایر رشته‌ها، مقاطع و دانشگاه‌هایی که در این بند آورده نشده حائز شرایط بهره مندی از خدمات آئین نامه نمی‌شوند.
تعهدات پذیرفته شدگان سهمیه‌های مختلف:
استفاده کنندگان از سهمیه منطقه یک، خانواده شهدا، ایثارگران و رزمندگان در رشته‌های تحصیلی دوره روزانه (براساس ضوابط مربوط به تقسیم بندی سهمیه‌ها) علاوه بر تعهدات شرعی و اخلاقی که به عهده دارند باید متعهد شوند که پس از گذراندن دوره تحصیل در مقطع رشته‌ای که پذیرفته شده اند (برای برادران پس از انجام خدمت وظیفه عمومی) به مدت یک برابر مدت زمان تحصیل خود، تعهد مربوط به استفاده از آموزش رایگان را در مناطقی که وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذیربط تعیین می‌کنند، خدمت کنند.
استفاده کنندگان از سهمیه مناطق ۱، ۲، ۳ خانواده شهدا، رزمندگان و ایثارگران در رشته‌های تحصیلی دوره روزانه، در صورتی که ظرف یک سال پس از پایان دوره تحصیل (بدون احتساب خدمت وظیفه عمومی برای برادران) از انجام خدمت به نحو فوق استنکاف کنند، وزارت ذیربط مجاز و مختار است که علاوه بر استرداد دو برابر هزینه سرانه دانشجو در طول مدت تحصیل، از تحویل مدارک تحصیلی تا انجام خدمت یا استرداد مبلغ تعیین شده خودداری کند.
با وجود سهمیه ۲۵ درصدی ۸ تا ۹ درصد سهمیه علوم پزشکی دانشجویان شاهد و ایثارگرند
با همه اینها دکتر رضا البرزی، مدیرکل امور شاهد و ایثارگر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تاکید کرده است که پذیرش دانشجویان شاهد و ایثارگر در کنکور سراسری و در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی و دستیاری پزشکی با تغییراتی مواجه شده است.
وی اضافه کرده بود: سهمیه پذیرش شاهد و ایثارگر ۲۵ درصد ظرفیت در این آزمون‌ها است اما در یک دهه گذشته از این ظرفیت تنها ۸ تا ۹ درصد توسط دانشجویان شاهد و ایثارگر جامعه هدف تکمیل شده و مابقی ظرفیت این سهمیه به پذیرش سایر دانشجویان اختصاص یافته است.
سال ۱۴۰۲ حدود ۹.۱ درصد ظرفیت ثبت نامی از خانواده ایثارگران بودند
همچنین دکتر عبدالرسول پورعباس سرپرست سازمان ملی سنجش پیش از این و در همایش تقدیر موفقیت علمی فرزندان شهدا و ایثارگران تاکید کرده بود: بر اساس آمارها در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ عملاً حدود ۹ و یک دهم درصد ظرفیت ثبت نامی از مجموعه خانواده ایثارگران معزز هستند در حالی که در جامعه به گونه‌ای مطرح می‌شود که ۳۰ درصد از ظرفیت‌ها متعلق به این عزیزان است که این عدد عملاً محقق نمی‌شود.
وی یادآور شده بود: بر اساس آمار ۳۶ نفر از مجموع ۱۰۰ نفر اول رتبه‌های برتر گروه‌های آزمایشی آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ از مجموع داوطلبین ایثارگر هستند که کسب این موفقیت توسط فرزندان شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان بدون استفاده از سهمیه، جای تأمل داشته و پیام روشنی به جامعه دارد.
منبع: خبرگزاری مهر
